درخواست باستان‌شناسان برای حفظ میراث فرهنگی افغانستان

 انجمن علمی باستان‌شناسی ایران در بیانیه‌ای از همه دولت‌های همسایه و مسئولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و کشور درخواست کرد تا مسئولانه برای جلوگیری از بحران انسانی و فرهنگی در افغانستان چاره‌ای بیندیشند تا علاوه بر عبور از بحرانِ جنگی فراگیر، میراث فرهنگی منطقه نیز حفظ شود.
در بیانیه انجمن علمی باستان‌شناسی ایران آمده است: «تحولات تلخ ماه‌های اخیر در افغانستان، نگرانی و اندوه بسیاری از مردمان فرهنگ‌دوست و صلح‌طلب در سراسر جهان را موجب شده و بیش از آن، ایرانیان این همسایگان و دوستان دیرینه ملت افغان را در اندوه فرو برده است. امروز سرزمین افغانستان و ملّت ستمدیده افغان، بیش از هر زمان دیگری مورد حمله و آماج جنگی داخلی و فراگیر قرار گرفته‌اند که بازیگران داخلی و خارجی آن، ثمره‌ای جز ویرانی و بی‌خانمانی برایشان رقم نخواهند زد.
بازیگران این جنگ و خونریزی، خواه داخلی و خواه عناصر بیگانه، هر یک در پی منافع خود بوده و در این هرج و مرج، بیشترین خسران و ضرر به مردم ستمدیده افغانستان خواهد رسید. سرنوشت مردان و زنان و پسران و دختران پاک این سرزمین با رفتارهای غیرانسانی و غیراخلاقیِ قدرت‌طلبان گره خورده و شوربختانه بیم آن می‌رود که گنجینه غنی فرهنگ، هنر و ادب افغانستان نیز به تباهی کشیده شود.
انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، هر گونه اقدامی که به تمامیت ارضی سرزمین افغانستان، هویت فرهنگی و شخصیت اجتماعی ملّت آن خدشه‌ای وارد کند و جان دختران و پسران، زنان و مردان بی‌گناه را به خطر بیندازد، محکوم می‌کند. همچنین، از همه کنشگران نظامی، سیاسی و اجتماعی در تحولات اخیر در این کشور می‌خواهد مسئولانه و متعهدانه نسبت به حفظ میراث فرهنگی و تاریخی افغانستان اهتمام ورزیده و از تکرار فجایعی مانند انفجار مجسمه‌های بودا در بامیان جلوگیری کنند. میراث فرهنگی و تاریخی سرزمین افغانستان، حبل‌المتینِ اقوام تاجیک، هزاره، پشتون، ازبک، ایماق، ترکمن، بلوچ، براهویی، پامیری و دیگر اقوام آن است و محافظت ویژه از آن ضرورت دارد.
این میراث ارزنده بشری علاوه بر این‌که در مقیاس منطقه‌ای متعلق به تمام کشورهای همسایه افغانستان در بُعد ملی و اسلامی است، در مقیاس جهانی بخشی از میراث بشری در این بخش از کره خاکی است. بر این اساس انجمن علمی باستان‌شناسی ایران از همه دولت‌های همسایه و به ویژه مسئولان جمهوری اسلامی ایران و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌خواهد مسئولانه برای جلوگیری از بحران انسانی و فرهنگی در افغانستان چاره‌ای عاجل بیندیشند تا ضمن عبور از بحرانِ جنگی فراگیر و حفظ میراث فرهنگی آن، از رنج مردم افغان کاسته شود و صلح و امنیت منطقه در معرض تهدید قرار نگیرد.
همچنین از همه نهادهای بین‌المللی به ویژه سازمان ملل درخواست می‌شود از رویکردهای یک‌جانبه‌گرایانه و سیاست‌های یک‌ بام و دو هوا دوری گزیده و تدابیری را برای حل مسالمت‌آمیز مسأله افغانستان بیندیشند.
انجمن علمی باستان‌شناسی ایران امیدوار است با نظارت طرف‌های درگیر در منطقه و سازمان ملل، به ویژه نهاد علمی و فرهنگی یونسکو، میراث فرهنگی آن از بناهای یادمانی تا اشیاء موزه‌ای به نحوی شایسته محافظت شود و از دست غارتگران و چپاولگران داخلی و بین‌المللی در امان بماند.
تجربه داعش در ویرانی آثار ملّی و جهانی سوریه و عراق یادآور اقدامات تلخ و غیرقابل جبرانی است که نیاز به اقدامات هماهنگ به ویژه از سوی دولت‌های منطقه، همدلی جهانی و منطقه‌ای دارد تا شاهد تکرار دوباره آن در این بخش از حوزه فرهنگی جهانِ پارسی نباشیم. بازگشت صلح به سرزمینی با تمدّن و ریشه‌های فرهنگی مشترک با ایران با پشتوانه‌ای چندهزارساله و رفع مشکلات پیش‌آمده دور از دسترس  نخواهد بود و ایمان داریم بهار افغانستان نیز فراخواهد رسید.»
منبع: ایسنا